Ustawa prawo zamówień publicznych zarówno w poprzednim jak i obowiązującym brzmieniu dopuszcza możliwość złożenia tylko jednej oferty. W przypadku zamówienia podzielonego na części Zamawiający może zastrzec możliwość złożenia oferty tylko na jedną z części. Nie  jest oczywista ocena czy złożono jedną czy kilka ofert w przypadku  złożenia  kilku ofert przez konsorcja składające się z różnych Wykonawców, gdzie w każdym z konsorcjum tożsamy jest jeden z Wykonawców. Problematyczna jest również sytuacja, w której jedną ofertę składa Konsorcjum a druga ofertę składa  Wykonawca- jeden z członków Konsorcjum. W praktyce takie oferty są odrzucane Czy takie stanowisko jest rzeczywiście słuszne? 

Stan prawny:

Zgodnie z art. 82 ustawy pzp obowiązującej do 31.12.2021 oraz art.218 ust.1 ustawy obowiązującej  od 1.01.2021 co do zasady Wykonawca może złożyć jedną ofertę.

Jeżeli natomiast  Zamawiający dopuścił możliwość złożenia ofert częściowych zgodnie z art. 36aa ustawy pzp obowiązującej do 31.12.2020 i  art. 91 us.1i 4 ustawy pzp obowiązującej od 1.01.2021r. Zamawiający może określić maksymalną liczbę części zamówienia, na które może zostać udzielone zamówienie jednemu wykonawcy. Zamawiający może wskazać, czy ofertę można składać na jedną, kilka czy wszystkie części zamówienia.

Orzecznictwo KIO:

wyrok KIO z 2.08.2012 KIO 152/12:„Izba podzieliła stanowisko Zamawiającego, że jeden z wykonawców  złożył w przedmiotowym postępowaniu dwie oferty: ofertę nr 1 – wspólnie z Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A. oraz ofertę nr 3 – wspólnie z panem (…), działając z nim w ramach spółki cywilnej.” Izba podkreśliła w uzasadnieniu orzeczenia, że „Bezsporne jest, że w przypadku konsorcjum ofertę podmiotami są wykonawcy tworzący to konsorcjum. Zdaniem Izby, analogiczna sytuacja ma miejsce w przypadku wspólników spółki cywilnej”. Dalej wskazano w uzasadnieniu, że „(…) ocena Zamawiającego, że są one niezgodne z ustawą, a w konsekwencji podlegają odrzuceniu na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp, była uzasadniona”. Co więcej podkreślenia wymaga, że w wyrażonej w tymże uzasadnieniu ocenie Izby „powyższa okoliczność może również uzasadniać tezę, że złożenie tych ofert stanowiło czyn nieuczciwej konkurencji(…)”

wyrok SO w Warszawie z 9.02.2010 VCa 2446/09: w przypadku, w którym oferty w postępowaniu o udzielenie zamówienia złożone zostały oferty konsorcjów o różnym składzie, ale z udziałem tej samej spółki (wykonawcy) oznacza to, że „doszło do złożenia przez tą Spółkę dwóch ofert w tym samym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, co stanowi naruszenie art, 82 ust 1 Pzp. Konsekwencją złożenia dwóch ofert przez tego samego wykonawcę jest ich odrzucenie na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 1 Pzp, jako sprzecznych z ustawą.” Wynikają z tego dwa zasadnicze wnioski. Po pierwsze, wyrażony wprost w cytowanej tezie, że oferty różnych konsorcjów, w składzie których występuje ten sam wykonawca, stanowią ofertę tego samego wykonawcy. Po drugie zaś – nawet w przypadku, w którym nie ustanowiono w SIWZ szczególnych wymagań w tym zakresie, w szczególności szczególnych sposobów spełniania wymagań przez konsorcja, to i tak oferty takie podlegają odrzuceniu już na mocy samego art. 89 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp jako sprzeczne z samą ustawą.

wyrok KIO 25.04.2015r. KIO 814/15:  Zamawiający podzielił przedmiot zamówienia na 10 części. Zastrzegł jednak przy tym w SIWZ, że dopuszcza złożenie oferty na więcej niż jedną część zamówienia jednak nie więcej niż na 3 (trzy) części. Ustalono także, że ofertę na część 7 i 8 złożył odwołujący – prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą S. P.,Igliczna, Zakład Usług Ogrodniczych w Łodzi. Z kolei w części 1, 2, 9 zamówienia ofertę złożyli wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia S. P. i R. P., prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Zakład Usług Ogrodniczych spółka cywilna. Miała więc miejsce tożsamość wykonawcy, który złożył ofertę w dwóch częściach
zamówienia z jednym z wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia w trzech innych częściach zamówienia. Oddalając odwołanie, Izba podkreśliła, że oferty odwołującego zostały prawidłowo odrzucone na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, jako niezgodne z SIWZ, zaś odrzucając tę ofertę zamawiający przestrzegał zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców.

Ocena prawna:

Ustawa pzp odróżnia ofertę złożoną samodzielnie, od oferty złożonej wspólnie ( art. 23  ustawy pzp). O ile w pierwszym przypadku Zamawiający dokonuje oceny spełnienia warunków samodzielnie  przez Wykonawcę, którym może być osoba fizyczna, prawna, jednostka organizacyjna nie mająca  osobowości prawnej to w przypadku oferty wspólnej Zamawiający  dokonuje oceny  mając na uwadze potencjał wspólny Wykonawców, przy  czym Zamawiający może ukształtować warunki udziału w postępowaniu, warunki realizacji zamówienia odmiennie niż w stosunku do samodzielnego Wykonawcy (art. 23ust.5i6 ustawy pzp) 

Powyższe oznacza to, iż Zamawiający nie może dokonać oceny oferty wspólnej  samodzielnie tak jakby złożono oferty przez kilku niezależnych Wykonawców. Choć podmiotem praw i obowiązków  oferty wspólnej są poszczególni wykonawcy to mamy do czynienie z ofertą wspólną ( jedną ofertą).

Wspólne ubieganie się o zamówienie zwykle przybiera formę konsorcjum choć możliwe są także inne formy np. spółka cywilna. Umowa konsorcjum jest umową nienazwaną stąd duża dowolność wykonawców w kształtowaniu wzajemnych relacji. 

Oferty złożone przez różne konsorcja lub różne spółki cywilne to oferty wspólne złożone przez różne podmioty działające wspólnie i nie ma znaczenia , iż w różnych konsorcjach lub różnych spółkach cywilnych  powtarza się jeden przedsiębiorca.

Wykonawca  złożył ofertę w  postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego u którego wcześniej realizował  określoną usługę. Warunkiem udziału w postepowaniu było wykazanie doświadczenia w realizacji  określonej usługi. Wykonawca ocenił, iż właśnie taką usługę już zrealizował  u Zamawiającego. Czy zatem będzie musiał składać dokumenty potwierdzające, że wykonał ww usługę należycie?

W obawie przed stosowaniem nowym przepisów prawa zamówień publicznych od 1.01.2021r. Zamawiający przekazywali  ogłoszenie o zamówieniu  do 31.12.2020r. a samo ogłoszenie ukazywało się już w Nowym Roku 2021r. Samo przekazanie ogłoszenia o zamówieniu nie wystarczy do stosowania dotychczasowych przepisów.

Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 12.02.2021r.  KIO 185/21 przesądziła, iż o stosowaniu nowego prawa zamówień publicznych decyduje data publikacji ogłoszenia o zamówieniu a nie data jego przekazania. 

To oznacza konieczność modyfikacji dokumentacji przetargowej  poprzez dostosowanie ich do obecnie obowiązujących przepisów pzp. 

Zdaniem KIO wobec niekompletności uregulować przepisów przejściowych i zmiany przepisów ustawowych oraz mając na względzie prawo unijne najwłaściwsze wydaje się przyjęcia założenia, że postępowanie należy prowadzić z zastosowaniem regulacji obowiązujących w dniu opublikowania ogłoszenia o zamówienia. Skład orzekający nie zgodził się z argumentację, iż przetarg w ogóle nie został wszczęty, gdyż wówczas nie byłoby możliwe wniesienie odwołania. Postępowanie jest prowadzone i może być kontynuowane na podstawie nowych przepisów.

Wcześniej UZP wydał opinię, w której dopuścił możliwość stosowania dotychczasowych przepisów pzp , jeżeli Zamawiający opublikuje ogłoszenie na stronie internetowej Zamawiającego przed końcem minionego roku.

W ustnych motywach wyroku KIO zwróciła uwagę, że prawo unijne nie pozwala, aby publikacja ogłoszenia w kraju nastąpiła przed publikacją w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

To okres, w którym Wykonawca składający ofertę w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego  jest zobligowany do zawarcia umowy w przypadku wybrania jego oferty jako  oferty najkorzystniejszej.  W praktyce Zamawiający często nie dokonuje wyboru najkorzystniejszej oferty w pierwotnym terminie związania oferty i zachodziła konieczność  jego przedłużenia  i co się z tym wiąże przedłużenia ważności wadium. Jak ta kwestia wygląda w nowej ustawie pzp, o tym poniżej.

Termin związania ofertą

• max. 30 dni postępowania krajowe
• mac. 60 dni postępowania unijne
• 120 dni powyżej 20 mln euro przy robotach budowalnych pow. 10 mln euro przy dostawach i usługach)

Termin związania oferta biegnie od dnia składania ofert.

Zamawiający obecnie ma obowiązek wskazać konkretną datę, w której upływa termin związania ofert.      W przypadku zmiany terminu składania ofert trzeba pamiętać, aby zmienić również datę terminu związania ofert.

Gdy Zamawiający nie dokona wyboru najkorzystniejszej oferty w pierwotnym terminie, to:

• Zamawiający przed upływem terminu związania ofert zwraca się jednokrotnie do wykonawców o wyrażenie zgody na przedłużenie tego terminu o wskazany okres, jednak nie dłuższy niż 60 dni w postępowaniu unijnym i 30 dni w postępowaniu krajowym
• Zamawiający ma obowiązek zwrócić się do Wykonawców o wyrażenie zgody na przedłużenie terminu związania ofertą
• Wykonawca nie ma już  prawa samodzielnie przedłużać terminu związania ofertą
• Wykonawca odpowiadając na wezwanie Zamawiającego musi złożyć wyraźne pisemne oświadczenie o przedłużeniu terminu związania ofertą. Jeżeli Zamawiający wymagał wadium  to warunkiem skuteczności przedłużenia terminu związania ofertą jest jednoczesne przedłużenie okresu ważności wadium albo wniesienie nowego wadium na przedłużony okres związania oferta.
• Brak zgody na przedłużenie terminu związania ofertą skutkuje odrzuceniem oferty.

Co po upływie terminu związania ofertą?

• Zamawiający, który nie zdążył wybrać najkorzystniejszej oferty w pierwotnym lub przedłużonym terminie związania ofert- wzywa najwyżej ocenionego Wykonawcę do wyrażenia zgody na wybór jego oferty po upływie terminu związania ofert.
• Zamawiający powinien w tym celu wyznaczyć odpowiedni termin
• brak zgody Wykonawcy skutkuje odrzuceniem jego oferty
• Zamawiający wzywa kolejnego najwyżej ocenionego wykonawcę do wyrażenia zgody n awybó jego oferty po terminie związania ofertą

Wadium według nowej pzp