Zamówienia publiczne

Spore kontrowersje wzbudziły zamówienia „in -house” W polskich realiach chodzi o zlecenia dawane spółkom komunalnym przez będące ich właścicielami gminy. Zgodnie z pierwotnym projektem miały być one całkowicie wyłączone spod reżimu przepisów o zamówieniach publicznych. Wskutek uwag zgłoszonych podczas konsultacji społecznych możliwość bezprzetargowego udzielania zamówień będzie zapewniona nie przez wyłączenie obowiązku stosowania ustawy w ogóle, ale przez możliwość udzielenia zamówienia z wolnej ręki. Nie należy jednak zapominać o trwających pracach nad ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, która nadal przewiduje obowiązek organizowania przetargów.
Zasady udzielania zamówienia z wolnej ręki po nowelizacji.

Zamawiający może udzielić zamówienia z wolnej ręki oprócz sytuacji przewidzianych w art. 67ust.1-11 również w poniższych okolicznościach:

W dalszym ciągu prezentacji proponowanych zmian w projekcie prawa zamówień publicznych poniżej kilka słów o zasadach wyboru najkorzystniejszej oferty.

Definicja najkorzystniejszej oferty- przez najkorzystniejszą ofertę należy rozumieć ofertę,

a/ która przedstawia najkorzystniejszy bilans ceny lub kosztu i innych kryteriów odnoszących się do przedmiotu zamówienia publicznego lub

b/ która najlepiej spełnia kryteria inne niż cena lub koszt, gdy cena lub koszt jest stała lub

c/ z najniższą ceną lub kosztem, gdy jedynym kryterium oceny jest cena lub koszt, albo

d/ która przedstawia najkorzystniejszy bilans ceny lub kosztu i innych kryteriów odnoszących się  do przedmiotu zamówienia publicznego w przypadku zamówień w zakresie działalności twórczej lub naukowej, których przedmiotu nie można z góry opisać w sposób jednoznaczny i wyczerpujący

Otwarcie ofert: Z zawartością wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub ofert nie można zapoznać się przed upływem terminu, odpowiednio do ich złożenia lub otwarcia.

Otwarcie ofert jest jawne i następuje bezpośrednio po upływie terminu do ich składania, z tym że dzień, w którym upływa termin składania ofert, jest dniem ich otwarcia.

Niezwłocznie po upływie terminu otwarcia ofert zamawiający zamieszcza na stronie internetowej informacje dotyczące:

1)     kwoty, jaką zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia;

2)     nazw (firm) oraz adresów wykonawców, którzy złożyli oferty w terminie;

3)     ceny, terminu wykonania zamówienia, okresu gwarancji i warunków płatności zawartych w ofertach.

Podczas otwarcia ofert podaje się nazwy oraz adresy wykonawców, a także informacje dotyczące ceny, terminu wykonania zamówienia, okresu gwarancji i warunków płatności zawartych w ofertach.

! Wydaje się zasadna taka interpretacja przepisu , która zobowiązywałaby Zamawiającego do podawania kwoty jaką zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia na otwarciu ofert oraz niezwłocznie na swojej stronie internetowej po otwarciu ofert. W przeciwnym wypadku otworzyłaby się droga do manipulowania przez Zamawiającego, w szczególności unieważnienia postępowania z uwagi na brak wystarczających środków finansowych, gdy ofertę złożył „niewygodny” wykonawca.

Według projektu prawa zamówień publicznych, który jeszcze nie obowiązuje, choć od 18.04.2016r. powinien w najbliższej przyszłości można spodziewać się następujących zmian w zakresie weryfikacji podmiotowej Wykonawców.

I.Warunki udziału w postępowaniu:

1. O udzielenie zamówienia publicznego mogą ubiegać się wykonawcy, którzy:

1) nie podlegają wykluczeniu z powodów wskazanych w ustawie;

2) spełniają warunki udziału w postępowaniu, o ile zostały one określone przez zamawiającego w ogłoszeniu stanowiącym zaproszenie do ubiegania się o zamówienie lub w zaproszeniu do potwierdzenia zainteresowania.

2.Zamawiający może określić proporcjonalne do przedmiotu zamówienia publicznego warunki udziału w postępowaniu kryteria kwalifikacji związane z przedmiotem zamówienia umożliwiające zamawiającemu ocenę zdolności wykonawcy do należytego wykonania zamówienia publicznego, które mogą być wyrażone jako minimalne poziomy zdolności wraz z odpowiednimi środkami dowodowymi.

Od 16.04.2010r. wprowadzono do kodeksu cywilnego regulacje dotyczące zabezpieczenia roszczeń wykonawcy w stosunku do inwestora  oraz  roszczeń dalszych wykonawców/podwykonawców/ w stosunku  do generalnego wykonawcy  o terminową zapłatę umówiono wynagrodzenia za wykonanie robót budowlanych. /art. 649 / 1/- art.649/5/kc/ Instytucja ta może być z powodzeniem być wykorzystywana w zamówieniach publicznych. Wykonawcy nie doceniają w jak potężne narzędzie zostali wyposażeni.  Wykonawca może bowiem wystąpić do Zamawiającego o udzielenie gwarancji zapłaty na każdym etapie procesu budowlanego, nawet wówczas, gdy roboty budowlane są realizowane w sposób nienależyty .

Jak donosi Rzeczpospolita radni Prudnika jednogłośnie podjęli uchwałę, iż powierzą odbiór śmieci zakładowi usług komunalnych bez przetargu zasłaniając się unijną dyrektywą o zamówieniach publicznych.
Jak można ocenić podjętą decyzję w szczególności w świetle przepisów nowej dyrektywy, która ma być wdrożona do polskiego porządku prawnego do 18.04.2016r.

Mediacja w zamówieniach publicznych jak pisałam wcześniej jest nie tyle dopuszczalna przez prawo co korzystna dla Wykonawcy ale i Zamawiającego a tym samym dla Skarbu Państwa.
Warto zapoznać się z tą formą rozwiązywania sporów, gdyż mediacja staje się coraz bardziej popularna. Czas już chyba nadszedł aby przełamać panujące stereotypy i przestać upatrywać w każdym ustępstwie na rzecz Wykonawcy naruszenia dyscypliny finansów publicznych. Najbardziej klasycznym przykładem zastosowania mediacji w zamówieniach publicznych są: kary umowne.
1/ Miarkowanie kary umownej
Często Zamawiający stosuje taki mechanizm naliczania kar umownych za zwłokę, iż przy pewnym opóźnieniu wysokość kary umownej znacznie przekracza karę umowną za odstąpienie od umowy tj. karę naliczaną, gdy z jakiś przyczyn Wykonawca nie wykona umowy w całości lub części. Tak więc wykonanie umowy po terminie często jest dla Wykonawcy nieopłacalne. Wykonawca np. przy opóźnieniu już pierwszej z wielu częściowych dostaw może mieć wielki dylemat czy kontynuować umowę czy odstąpić od umowy i zapłacić mniejszą karę umowną. Wykonanie umowy i potrącenie przez Zamawiającego z faktury kolosalnej kary umownej zmusza Wykonawcę do dochodzenia pozostałej części wynagrodzenia na drodze sądowej, opłacania kosztów wniesienia pozwu, które w przypadku wygranej obciążają Zamawiającego. Wyjściem z takiej sytuacji, przy niespornym stanie faktycznym, jest wykonanie umowy i wniesienie przez Wykonawcę wniosku o zmiarkowanie kary umownej. Zawarcie porozumienia z Zamawiającym przed mediatorem ma moc ugody sądowej zgodnie z art. 183/15/ kpc.

W dniu 17 lutego 2016 r. w sprawie oznaczonej sygnaturą akt III CZP 111/15 Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej podjął uchwałę o następującej treści: „Dopuszczalna jest skarga do sądu od wyroku Krajowej Izby Odwoławczej dotycząca zarzutów oddalonych w uzasadnieniu tego orzeczenia a nierozstrzygniętych w sentencji”.

Uchwała została podjęta w odpowiedzi na następujące pytanie prawne: „Czy dopuszczalna jest skarga od wyroku Krajowej Izby Odwoławczej w zakresie zarzutów oddalonych wyłącznie w uzasadnieniu wyroku Krajowej Izby Odwoławczej przy jednoczesnym braku takiego rozstrzygnięcia w sentencji wyroku Krajowej Izby Odwoławczej?”.

Kontrola zamówień publicznych prowadzona przez Regionalne Izby Rachunkowe w 2014r. prowadzi do wniosku ,iż samorządy popełniają coraz mniej błędów.

Najczęstsze błędy dotyczą nadal:
-nieprawidłowego określania zasad wnoszenie wadium lub zwrotu i zatrzymania wadium /112/

-nieustalenie lub niewłaściwe ustalenie wartości zamówienia /112/

-niesporządzenie lub nieprawidłowe sporządzenie protokołu postępowania /108/

-naruszenie obowiązku zamieszczania ogłoszeń o udzielonych zamówieniu i zawarciu umowy /74/

-błędy w ustaleniu lub pobieraniu zabezpieczenia należytego wykonania umowy /71/

– niewzywanie wykonawców do uzupełnienia dokumentów i pełnomocnictw /68/

-błędy w informowaniu o wynikach postępowania,/66/

-nieprawidłowe sporządzanie ogłoszenia /57/

-nieprawidłowości w warunkach udziału w postępowaniu /47/

-nieprawidłowości przy określeniu przedmiotu zamówienia /45/